Do prolapsa uterusa, odnosno spada i ispadanja materice, dolazi zbog slabljenja mišića tzv karličnog dna i labavljenja ligamenata koji fiksiraju u određenom položaju unutrašnje genitalne organe žene
Prolaps materice može da se javi kod žena bilo koje dobi, ali je češći kod žena u postmenopauzi koje su imale jedan ili više vaginalnih (prirodnih) porođaja. Slabljenje mišića karlice koje izaziva ispadanje materice može da bude posledica:
- oštećenja potpornog tkiva tokom trudnoće i porođaja (krupne bebe)
- dejstva gravitacije
- nedostatka estrogena
- fizičkog naprezanja koje traje godinama
- genetski tj nasledni faktor
Ako je prisutan blaži oblik tj spad materice, najčešće se savetuju Kegelove vežbe i eventualno elektrostimulacija.
Ali ako se radi o propadu materice, bilo delimičnom bilo potpunom, onda se pribegava agresivnijim metodama: postavljanje vaginalnog Pesara ili operativnim zahvatom.
Uzroci prolapsa uterusa
Slabljenje karličnih mišića i potpornog, odnosno vezivnog tkiva doprinose nastanku spada materice. Do spada i ispadanja materice može da dođe usled:
- trudnoće
- traume tokom porođaja
- rađanje krupne bebe
- dugotrajnog i teškog porođaja
- gubitka mišićnog tonusa
- manjeg lučenja estrogena nakon menopause
- nasledni faktor
Simptomi ispadanja materice
Ispadanje materice se razlikuje po stepenu ozbiljnosti. Kod najblažeg uterinog prolapsa simptomi i znakovi mogu da izostanu. U slučajevima umerenog i veoma izraženog ispadanja materice mogu da se jave sledeći simptomi:
- osećaj težine u karlici ili osećaj da nešto ispada kroz vaginu
- kroz otvor grlića može da se pojavi tkivo materice
- problemi sa mokrenjem, kao što su inkontinencija ili retencija mokraće
- problemi sa pražnjenjem creva
- bol u donjem delu leđa
- problemi kod polnog odnosa, kao što su osećaj opuštenosti vaginalnog tkiva, otežani ili bolni odnos (dispareunija)
Lečenje
Ako je spad manjeg stepena, potrebno je uvesti Kegelove vežbe koje služe za jačanje karličnih mišića, mogu da dovedu do olakšanja. Održavanje zdrave telesne težine i izbegavanje podizanja većih tereta, mogu da smanje pritisak na potpornu strukturu karlice.
Međutim, kad je ispadanje materice izraženo u metode za lečenje spadaju:
- Vaginalni pesar – Pesar je gumeni ili silikonski vaginalni prsten koji se postavlja u vaginu i predstavlja potporu za matericu. Bilo da su privremeno ili stalno rešenje, vaginalni pesari mogu da budu različitih oblika i veličina. Lekar će odrediti pesar koji vam tačno odgovara na osnovu vaših mera. Naučićete kako se postavlja, uklanja i čisti. Moguće je da pesar koristite samo tokom dana, a da ga noću uklanjate; postoje i pesari koji se postavljaju na duže vreme.
Međutim, pesar može da bude od male ili nikakve koristi kod veoma izraženog prolapsa uterusa. Pesar može i da dovede do iritacije vaginalnog tkiva, čak do te mere da izazove pojavu ranica na sluzokoži vagine i može da ometa polni odnos.
- Operacija – Najčešće se obavlja vaginalnim putem, ređe abdominalno. Moguće je fiksirati matericu postavljanjem traka ili mrežica, a kod najvećeg stepena prolapsa neretko se pribegava odstranjivanju materice tj histerektomiji.
U nekim slučajevima je moguća najmanje invazivna metoda laparoskopske operacije. Ova procedura podrazumeva manji rez na trbuhu, posebne hirurške instrumente i kameru koja služi za usmeravanje operacije.